9 Aralık 2011 Cuma

AHİ EVRAN-I VELİ,FELSEFESİ ve AHİLİK KÜLTÜRÜ



        

            Memleketim Kırşehir'in tarihine anlam katan dervişin hayatını anlatmak istedim bu kez.Bu sayede Ahi Evran Üniversitesi'nin adının nereden geldiğini de öğrenmiş olacağız.Ayrıca Ahi Evran Mahallesinde oturduğumu da söylemeden geçemicem :D
            TRT belgeselini izlerken edindiğim bilgileri aktaracağım.Hani kaynağı da söyleyeyim de sonradan şey olmasın:P
            Önce Ahi nedir,Ahilik nedir,kuralları nedir sorularına cevap bulalım. Ahilik=Ahi Evran Hazretleri tarafından Hacı Bektaş-ı Veli  hazretlerinin tavsiyesiyle kurulan esnaf dayanışma teşkilatıdır. Bugünkü anlamda sivil toplum kuruluşudur.Ahi diye tabir edilen ise dürüst esnaftır.Ahiliğin Kuruluş Felsefesi=> Allah insanları yemek,içmek,evlenmek,mesken edinmek gibi birçok şeye muhtaç olarak yaratmıştır.Hiçkimse bu ihtiyaçları kendi başına karşılayamaz.Toplum çeşitli sanat kollarını yürüten insanlara muhtaç olduğuna göre,bu sanat kollarını yürüten çok sayıda insan belli bir yere toplanmaları ve herbirinin belli bir sanatla meşgul olmaları gerekir.Ki toplumun bütün ihtiyaçları görülmüş olsun. Ahilik vasıtasıyla ticaret hayatı; üretim yeterliliği,kalitesi,iş felsefesi,üretim felsefesi,kurumsal olma kavramlarıyla tanıştı ->>(Can alıcı noktadır burası;) aynı bölümde okuduğum arkadaşlarm için çok şey ifade edecektir;) Amacı; işini en iyi şekilde yapan,adaletli,dürüst,ahlaklı esnaflar yetiştirmek.Şöyle bi düşündüm de,,,Ahi Evran inanılmaz zor bir işe soyunmuş bence Çünkü adaletli,dürüst bi doktor,mühendis,muhasebeci vs.yetişir belki ama esnaf................bilmiyorum!!!
              Anadolu ahilik teşkilatının yüzyıllar boyu ayakta kalmasını sağlayan en önemli şey,kurumsal yapısıdır.Bakınız eski bir kaynakta ne yazıyor:   İnsanların birarada çalışması,sanatkarlar arasında rekabet ve çatışmaya sebep olabilir.Çünkü bunların herbiri kendi ihtiyacına yönelince,menfaatler çatışması ortaya çıkabilir.Karşılıklı affetme ve hoşgörü olmadığı zaman kavga ve ihtilaf ortaya çıkar.(( Pardon!ne hoşgörüsünden bahsediyoruz,ne kavgasından bahsediyoruz:) savaş çıkıyor savaaş:) )) O halde insanlar arasındaki ihtilafı halledecek kanunlar koymak gereklidir.Tabi o zamanki kanunlar bu devirde işlemez ama nasıl yaptıklarına bir bakın=> Malını düzgün üretmeyen esnaf önce ikaz edilir.İkazı anlamazsa pabucu dama atılır( dikkat!bu bir deyim değil:)) Bu ceza türü,insanların içinde ve çarşının ortasında yapıldığı için yaptırımcıymış.Dahası var..Ayrıca o kişinin bir daha işyeri açmasına izin verilmezmiş.Ocağına incir ağacı misali yani:)
            Şimdilerde yapılar,değerler o kadar büyük bir hızla bozuluyor ki nerdeyse ışık hızında...ne kural koyarsan koy,ne yaparsan yap nafile.İnsanın içine ahlak tohumları atılmadıktan sonra,,herşey boş! Günümüzde iş ahlakı falan da kalmadı ayrıca.Yükselmek,kazanmak için gözün kapalı herşeyi,herkesi ez geç.Sonunda zafer senin olsun da hangi yoldan olursa olsun.
             Ahilerden bahsetmişken şu hiyerarşi sisteminden bahsetmeden geçmemek gerek:) Yamak->Çırak->Kalfa->Usta->Yolatası->Ustabaşı->Yiğitbaşı->Ahibaba
             Gerçek adı Mahmud Bin Ahmed olan Ahi Evran,yalnızca deri ustalarının değil,ondan başka 32 çeşit esnaf zümresinin lideri ve Anadolu Ahilik Teşkilatının kurucusudur.1171 senesinde İran’ın batı Azerbaycan taraflarında bulunan Hoy kasabasında doğmuştur.Sonraları Anadoluya gelir ve Kayseri'ye yerleşir.Burada halka debbağlığı (hayvan derilerini işleyerek kullanılır hale getirilmesini sağlayan sanat)öğretir.Oradan ayrılır Konya'ya yerleşir,burada ders vermeye başladıktan bir yıl sonra Mevlana'nın hocası Şems-i Tebrizi öldürülüyor.Ve cinayete Ahi Evran'ın adı karışıyor :-0 (enteresan bi bilgi oldu benim için.Çünkü Mevlana ve Şems ile ilgili okuduğum kitaplarda bundan bahsedilmemişti).Halk arasında iki dedikodu dolaşır.1.si; Mevlana'nın oğlu Alaaddin'in öldürmüş olacağı 2.si ise;Ahilerin. Aslında neden sadece ahilerin isminin karıştığını anlayamadım:S çünkü sadece ahiler değil nerdeyse tüm halk nefret ediyordu Şems'ten.
             Alaaddin ve Ahi Evran eş zamanlı olarak Kırşehir'e gelirler.Ve bu şehir Ahi Evran için son duraktır artık!Moğollar,Kösedağ yenilgisinden 17 yıl sonra ikinci kez Anadoluya giriyor ve 93 yaşındaki Ahi Evran'ı öldürüyorlar.Aynı şekilde Alaaddin de ölüyor.
             Ahi Evran,Kırşehir'e geldikten sonra teşkilatın gelecek yıllara daha sağlam taşınabilmesi için altyapıyı kuruyor.Ve onun vefatından sonra bu gelenekler devam ediyor ve her ilde Ahi Evran vakıfları ortaya çıkıyor.Her yılın ekim ayında birçok ilde Ahilik Haftası coşkuyla kutlanır.Bu "coşkuyla" kelimesini çok kullanmak istedi canım:D Kutlamalarla ilgili kendi çektiğim fotoğrafları koymak istiyordum ama bi türlü bulamadım onları.Neyse nasip kısmet



Kırşehir Belediye Başkanı & Mustafa Ceceli :)





             Seneye,Ahiliğin anavatanı Kırşehir'e şenliklere katılmak isteyenlerin otobüs biletleri benden =P =P sonra Termal Kaplıcaya gider bi güzel rahatlarsınız hehehehhhhhhh
              Kapanışı Usta'nın Çırağa nasihatiyle yapayım:)
             
                               AHİLİK NASİHATI
                        ( Ustanın Çırağına Nasihati )


                                               •Kendin muhtaç iken bile başkalarına verecek kadar cömert ol 
                                   • Harama bakma.
                                   • Haram yeme.
                                   • Haram içme.
                                   • Doğru , sabırlı , dayanıklı ol.
                                   • Yalan söyleme.
                                   • Büyüklerden önce söze başlama.
                                   • Kimseyi
kandırma.
                                   • Kanaatkar ol.
                                   • Dünya malına tamah etme.
                                   • Yanlış ölçme , eksik tartma.
                                   • Kuvvetli ve üstün durumda iken affetmesini
,hiddetli iken yumuşak davranmasını bil

Hiç yorum yok:

Yorum Gönder